Sezon grzybowy 2025 w Polsce dobiega końca, ale miłośników zbierania grzybów wciąż nie brakuje. W wielu regionach, szczególnie w zachodniej części kraju, można jeszcze znaleźć borowiki, podgrzybki i maślaki, Santeos.pl podaje.
Niestety, wraz z ostatnimi dniami października w lasach pojawia się też mniej pożądany towarzysz – żmija zygzakowata. Leśnicy z różnych nadleśnictw przypominają, że właśnie teraz gady przygotowują się do zimowego snu, szukając ciepłych i spokojnych miejsc. Spotkanie z nimi może być niebezpieczne, dlatego apelują o zachowanie ostrożności. Jak rozpoznać żmiję, czego unikać i jak reagować w razie ukąszenia – o tym poniżej.
Sezon grzybowy 2025 na finiszu
Według ekspertów z serwisu grzyby.pl, tegoroczny sezon był słabszy niż zwykle, a wschodnia część Polski praktycznie zakończyła zbiory. Na zachodzie i południu kraju grzyby można jeszcze spotkać, jednak głównie w wyżej położonych i mniej uczęszczanych lasach. To właśnie tam wielu grzybiarzy decyduje się na wyprawy, co zwiększa ryzyko napotkania dzikich zwierząt. Październik to także czas, gdy w lasach jest więcej liści i wilgoci, co sprzyja kamuflażowi żmij. Leśnicy radzą, by zachować szczególną czujność podczas zbiorów w miejscach zacienionych i przy ścieżkach o nierównej nawierzchni.
Żmija zygzakowata – gdzie można ją spotkać?
Żmija zygzakowata to jedyny jadowity wąż występujący naturalnie w Polsce. Można ją spotkać w różnych typach lasów, na polanach, wrzosowiskach, a nawet w przydomowych ogrodach. Jesienią, zwłaszcza na przełomie września i października, rozpoczyna przygotowania do hibernacji i poszukuje ciepłych kryjówek. Często wybiera miejsca nasłonecznione – skraje dróg leśnych, kamieniste polany lub mchy w pobliżu ścieżek. Z uwagi na podobny kolor do ściółki łatwo ją przeoczyć, co zwiększa ryzyko przypadkowego nadepnięcia. Wbrew obiegowym opiniom żmije nie atakują ludzi bez powodu – robią to wyłącznie w samoobronie.
Jak rozpoznać żmiję zygzakowatą?
Żmija ma charakterystyczny ciemny zygzak na grzbiecie, masywne ciało i trójkątną głowę. Jej długość dochodzi do 80 centymetrów, choć samce bywają mniejsze. Kolor ciała waha się od szarego po brązowy, czasem z domieszką miedzi lub oliwki. Wyróżnia ją pionowa źrenica, co pozwala łatwo odróżnić ją od zaskrońca. Najczęściej można ją spotkać w miejscach nasłonecznionych, gdzie wyleguje się, by magazynować ciepło. W chłodne dni może być powolna, co jednak nie oznacza, że nie potrafi się bronić.
Zasady bezpieczeństwa w lesie
Leśnicy apelują, by wchodząc do lasu, zawsze mieć na sobie wysokie buty zakrywające kostki oraz długie spodnie. Warto trzymać się wydeptanych ścieżek i nie wchodzić w gęste krzaki czy zarośla. Unikaj siadania na pniach i kamieniach, szczególnie w nasłonecznionych miejscach. Gdy zauważysz węża, nie wykonuj gwałtownych ruchów i oddal się spokojnie w przeciwnym kierunku. Jeśli dojdzie do ukąszenia, nie należy próbować wysysać jadu ani zakładać opasek uciskowych – należy wezwać pomoc medyczną jak najszybciej.
Co zrobić w przypadku ukąszenia żmii?
Po ukąszeniu należy zachować spokój i ograniczyć ruch, aby jad nie rozprzestrzeniał się szybko w organizmie. Rękę lub nogę trzeba ułożyć niżej niż poziom serca, przemyć ranę wodą z mydłem i przyłożyć zimny okład. Nie należy nacinać skóry ani stosować alkoholu. Ofiarę ukąszenia należy jak najszybciej przetransportować do szpitala, gdzie zostanie podany odpowiedni surowicowy lek. W Polsce ukąszenia żmii zygzakowatej są rzadkie, ale zawsze wymagają interwencji lekarza.
Ochrona żmii i rola w ekosystemie
Żmija zygzakowata, mimo złej reputacji, jest objęta ścisłą ochroną gatunkową. Odgrywa ważną rolę w ekosystemie – reguluje liczebność gryzoni i owadów, które mogą zagrażać uprawom. Leśnicy apelują, by nie zabijać napotkanych gadów i pozwolić im spokojnie się oddalić. Zniszczenie ich siedlisk może prowadzić do zwiększenia populacji gryzoni w lasach. Zachowanie równowagi w przyrodzie to również element bezpiecznego grzybobrania.
Choć grzybobranie 2025 powoli dobiega końca, miłośnicy natury wciąż chętnie odwiedzają lasy. Warto jednak pamiętać, że jesienne spacery wiążą się nie tylko z przyjemnością, ale też z odpowiedzialnością. Leśnicy przypominają o ostrożności, zwłaszcza w ciepłe dni, gdy żmije są jeszcze aktywne. Zachowanie zdrowego rozsądku, odpowiednie obuwie i obserwacja otoczenia wystarczą, by uniknąć zagrożenia. Polska przyroda jest piękna, ale wymaga szacunku i czujności – szczególnie u kresu sezonu grzybowego.
