Nadchodzący rok przyniesie jedne z najdalej idących reform w polskim prawie drogowym od lat, a kierowcy muszą przygotować się na dużo surowsze sankcje. W życie wchodzą przepisy podpisane przez prezydenta, które zwiększą odpowiedzialność za przekroczenia prędkości oraz ograniczą możliwość redukcji punktów karnych, Santeos.pl podaje.
Zmian jest jednak znacznie więcej, ponieważ Ministerstwo Infrastruktury i Ministerstwo Sprawiedliwości planują dalsze zaostrzenia. Nowe rozwiązania dotkną zarówno doświadczonych kierowców, jak i tych dopiero zaczynających przygodę z jazdą. W rezultacie bezpieczeństwo na drogach ma wzrosnąć, ale konsekwencje dla łamiących prawo będą wyjątkowo dotkliwe.
Nowe powody zatrzymania prawa jazdy – kierowcy pod szczególną obserwacją
Do tej pory przepisy przewidywały natychmiastowe zatrzymanie prawa jazdy m.in. za przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h w terenie zabudowanym lub przewożenie większej liczby pasażerów niż dopuszcza pojazd. Teraz katalog takich sytuacji znacząco się poszerza. Według nowych regulacji kierowca straci uprawnienia również wtedy, gdy przekroczy prędkość o więcej niż 50 km/h poza obszarem zabudowanym na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej. Resort tłumaczy, że to tam dochodzi do największej liczby tragicznych wypadków. Badania wskazują, że nawet 80 procent wszystkich zdarzeń drogowych ma miejsce właśnie na takich trasach.
Dlaczego wprowadzono nowe sankcje? Twarde dane i rosnący problem
Ministerstwo podaje, że ponad 79 procent polskich kierowców przekracza prędkość poza terenem zabudowanym, co stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Statystyki policji również potwierdzają rosnącą skalę problemu. Tylko w 2025 roku funkcjonariusze zatrzymali ponad 63 tysiące praw jazdy, w tym 20 tysięcy przypadków dotyczyło właśnie przekroczeń prędkości o ponad 50 km/h. Wprowadzenie surowszych kar ma ograniczyć ten trend i skłonić kierowców do jazdy zgodnej z przepisami. To jedna z najważniejszych motywacji ustawodawców, którzy podkreślają konieczność ochrony życia na drogach.
Koniec taryfy ulgowej – utrata uprawnień na stałe za recydywę
Nowelizacja przewiduje również surowe konsekwencje dla osób, które prowadzą pojazd mimo czasowego zatrzymania prawa jazdy. Kierowca złapany w takiej sytuacji straci uprawnienia na stałe, a o odzyskanie nowego dokumentu będzie mógł ubiegać się dopiero po pięciu latach. Z danych policji wynika, że skala recydywy jest ogromna – tysiące kierowców mają więcej niż jeden zakaz, a rekordziści zgromadzili ich ponad dwadzieścia. Ustawodawca chce ograniczyć takie przypadki, nakładając sankcje, które mają definitywnie zniechęcić do łamania prawa.
Plany Ministerstwa Sprawiedliwości – trzy wykroczenia i koniec jazdy
Minister sprawiedliwości zapowiada jeszcze ostrzejsze działania, niż zakłada obecna nowelizacja. Jedną z propozycji jest odebranie prawa jazdy na zawsze po trzecim przekroczeniu prędkości o ponad 50 km/h. W resorcie pracuje specjalny zespół, który ma przygotować dodatkowe narzędzia do walki z recydywistami drogowymi. Rozważane są także rozwiązania wykorzystujące monitoring miejski oraz systemy identyfikacji twarzy, które pozwolą wychwycić kierowców łamiących zakazy. Według ministra osoby ignorujące obowiązujące środki bezpieczeństwa stanowią realne zagrożenie dla innych uczestników ruchu.
Punkty karne bez możliwości redukcji – nowe zasady rozliczania kierowców
Jedną z najbardziej odczuwalnych zmian będzie likwidacja możliwości kasowania punktów karnych za najcięższe wykroczenia. Kierowcy nie będą mogli obniżać swojego stanu konta, jeśli złamią przepisy dotyczące przejazdu na czerwonym świetle, przekroczenia prędkości o ponad 50 km/h lub wyprzedzania na przejściu dla pieszych. To oznacza, że ryzyko utraty prawa jazdy wzrośnie, ponieważ punkty będą kumulować się przez dłuższy czas. Kursy WORD dostaną nową rolę – umożliwią redukcję punktów jedynie w przypadku wykroczeń o mniejszej wadze.
Prawo jazdy od 17 lat – nowe warunki i dłuższy okres próbny
Istotna zmiana dotyczy również najmłodszych kierowców. Prawo jazdy kategorii B znów będzie można uzyskać od 17. roku życia, ale pod ścisłymi warunkami. Młody kierowca przez pierwszych sześć miesięcy będzie musiał jeździć wyłącznie pod nadzorem osoby dorosłej z co najmniej pięcioletnim doświadczeniem. Po uzyskaniu dokumentu rozpocznie się okres próbny, który potrwa trzy lata, o ile kierowca wcześniej nie ukończy 20. roku życia. Naruszenia przepisów w tym czasie mogą spowodować przedłużenie okresu próbnego, a nawet cofnięcie uprawnień.
Nowe zasady dla rowerzystów i użytkowników hulajnóg – kask obowiązkowy
Zmiany obejmą także użytkowników rowerów i hulajnóg, zwłaszcza tych poniżej 16. roku życia. Dla nich kask stanie się obowiązkowy, a za jego brak mandatem zostanie ukarany rodzic lub opiekun. Nowelizacja doprecyzowuje również zasady przewożenia dzieci na rowerze oraz wiek, od którego możliwe jest legalne korzystanie z hulajnogi na drodze publicznej. To część szerszej strategii zwiększenia bezpieczeństwa najmłodszych uczestników ruchu.
Kiedy zmiany wejdą w życie? Przepisy już na horyzoncie
Nowe regulacje zaczną obowiązywać na początku 2026 roku, czyli trzy miesiące po ich opublikowaniu w Dzienniku Ustaw. Część przepisów, w tym obowiązek noszenia kasków przez dzieci, wejdzie w życie po pół roku. Zmiany są już przesądzone i kierowcy powinni przygotować się do ich stosowania. Celem ustawodawców jest poprawa bezpieczeństwa i ograniczenie liczby wypadków, jednak dla wielu osób reformy będą oznaczać konieczność całkowitej zmiany dotychczasowych nawyków za kierownicą.
