Wielu ludzi, kiedy słyszy, że mają przywitać lub podziękować Biskupowi za bierzmowanie lub w jakiejś innej okazji, na samą myśl o tym dostają gęsiej skórki i wręcz paraliżu przed spotkaniem.
A zatem jak zwracać się do osób duchownych?
Do Księdza – bo to właśnie księdza, wikarego czy proboszcza, najczęściej spotykamy w naszym życiu. Rozmowę z nim można zacząć od prostego „Szczęść Boże” lub „Pochwalony Jezus Chrystus”. Najlepszym zwrotem, którego winniśmy używać w kontaktach z kapłanami jest „proszę księdza”, „czy mógłby ksiądz…., itd. Można też powiedzieć po prostu „księże (podając jego imię lub nazwę urzędu) np. księże Tomaszu, proboszczu….. Jeżeli ksiądz zaproponuje to możemy mówić sobie po imieniu, bo ksiądz to też człowiek.
Jeśli rozmawiamy ze starszym kapłanem, który jest proboszczem lub prałatem, możemy się do niego zwracać Księże Proboszczu, Księże Prałacie, ale nie będzie lekceważeniem, jeśli pominiemy owy tytuł i powiemy po prostu „księże”.
A co z diakonem? Jak zwracać się do osoby, która przyjęła święcenia diakonatu (duchownego), który jeszcze nie przyjął święceń prezbiteratu? Możemy używać tej samej formy co do księdza lub możemy powiedzieć „księże diakonie”.
Co w przypadku gdy do parafii przybywa Biskup lub Arcybiskup? Jak się zwracać? W kontakcie z Biskupem potrzeba przede wszystkim normalności jak w kontakcie z każdym innym duchownym. Biskup to osoba, której nie widzimy na co dzień, przybywa do parafii z okazji różnych uroczystości, które są ważne dla miejscowej wspólnoty. Do biskupa zwracamy się przez formę która jest i elegancja i prosta w użyciu, czyli „Księże Biskupie”, „Księże Arcybiskupie”. Oficjalny zwrot do biskupa (arcybiskupa) – (używany w oficjalnych np. w listach lub zaproszeniach) brzmi: “Jego Ekscelencja”. Sformułowanie to, warto o tym pamiętać, nie jest jednak zarezerwowane tylko dla hierarchów, stosuje się je także w stosunku do osób na wysokich stanowiskach państwowych (np. do prezydentów państw). Istnieje używane w bardzo oficjalnych okolicznościach sformułowanie: “Jego Ekscelencja ksiądz biskup”, ale – chociażby z uwagi na jego długość – nie warto używać jej w bezpośrednim kontakcie z hierarchą.
Kardynała, podobnie jak biskupa, nie spotyka się codziennie (chyba, że udało ci się dostać etat za murami Watykanu). Do kardynała zwracaj się podobnie jak do biskupa: “księże kardynale”. Jeśli sytuacja jest oficjalna, wtedy: “Jego Eminencjo” lub “Jego Eminencjo księże kardynale”.
A co z osobami zakonnymi? Jak mówić? Bracie? Ojcze? Siostro? Generalna zasada jest taka, że do członka zakonu, który nie jest jeszcze wyświęcony na kapłana, mówimy “bracie”. Do brata po święceniach mówimy “ojcze”. Ale nie będzie nie taktem jeśli do „ojca” powiemy „księże”. Do zakonnic zwracaj się “siostro”, jeśli jest przełożoną w zgromadzeniu “siostro przełożona”.
Warto, abyśmy zawsze pamiętali, że zwrot którego używamy jest też wyrazem naszego szacunku do osoby z którą rozmawiamy. Szanujmy się wzajemnie!