Tętniak to niebezpieczne rozszerzenie naczynia krwionośnego, najczęściej tętnicy, które powstaje w wyniku osłabienia ściany naczynia. Z czasem w tym miejscu pojawia się wybrzuszenie, przypominające mały balon, Santeos.pl podaje.
Gdy ciśnienie krwi wzrasta, ścianka tętniaka staje się coraz cieńsza i może w końcu pęknąć, prowadząc do silnego krwotoku. Najczęściej tętniaki występują w mózgu, aorcie brzusznej lub klatce piersiowej. U osób publicznych, jak Kim Kardashian, diagnoza taka wzbudza zainteresowanie, ale choroba ta dotyczy tysięcy ludzi na całym świecie. Jej podstępność polega na tym, że często rozwija się bez żadnych objawów przez wiele lat.
Przyczyny i czynniki ryzyka
Powstawanie tętniaka może mieć wiele przyczyn. Wrodzone wady tkanki łącznej sprawiają, że ściany naczyń krwionośnych są słabsze i bardziej podatne na deformacje. Wśród czynników ryzyka wymienia się także nadciśnienie tętnicze, palenie papierosów, wysoki poziom cholesterolu oraz miażdżycę. Wpływ mają również wiek, stres, a nawet dziedziczność – osoby, których bliscy mieli tętniaka, są bardziej narażone. Istotną rolę odgrywa styl życia – brak ruchu, niezdrowa dieta oraz nadwaga znacznie zwiększają ryzyko. Często tętniak tworzy się powoli, bez bólu, dlatego regularne badania profilaktyczne mają kluczowe znaczenie.
Objawy tętniaka – jak je rozpoznać?
Wiele tętniaków nie daje żadnych objawów, aż do momentu pęknięcia. Wtedy pojawia się nagły, silny ból, który pacjenci opisują jako „najgorszy w życiu”. W przypadku tętniaka mózgu mogą wystąpić nagłe zaburzenia widzenia, podwójne obrazy, sztywność karku, mdłości, a także utrata przytomności. Gdy tętniak znajduje się w aorcie, pojawia się silny ból w klatce piersiowej, brzuchu lub plecach. W niektórych przypadkach można wyczuć pulsującą masę w brzuchu. Objawy są na tyle różne, że często trudno je powiązać z tętniakiem, dlatego każdy nagły i ostry ból powinien być sygnałem alarmowym do natychmiastowej konsultacji lekarskiej.
Jak wygląda diagnostyka tętniaka?
Wykrycie tętniaka możliwe jest dzięki badaniom obrazowym. Najczęściej stosuje się tomografię komputerową (TK), rezonans magnetyczny (MR) lub ultrasonografię dopplerowską. Lekarze mogą w ten sposób ocenić wielkość, lokalizację i kształt tętniaka. W przypadku osób z grupy ryzyka badania profilaktyczne wykonywane są regularnie, aby śledzić, czy zmiana się powiększa. Im wcześniej zostanie on wykryty, tym większe szanse na skuteczne leczenie i uniknięcie powikłań. Warto pamiętać, że nawet niewielki tętniak może być groźny, jeśli znajduje się w newralgicznym miejscu, jak mózg czy aorta.
Leczenie i nowoczesne metody terapii
Sposób leczenia tętniaka zależy od jego położenia, rozmiaru i ryzyka pęknięcia. W przypadku niewielkich tętniaków lekarze często decydują się na obserwację i kontrolę co kilka miesięcy. Gdy jednak istnieje ryzyko pęknięcia, konieczna jest interwencja chirurgiczna. Współczesna medycyna oferuje dwie główne metody: klasyczną operację polegającą na odcięciu tętniaka i założeniu klipsa lub mniej inwazyjną procedurę endowaskularną, podczas której przez naczynia krwionośne wprowadza się stent lub spiralę. Coraz częściej stosuje się też zabiegi hybrydowe, które łączą obie metody, co zwiększa bezpieczeństwo pacjenta i skraca czas rekonwalescencji.
Jakie są powikłania i zagrożenia?
Najgroźniejszym powikłaniem tętniaka jest jego pęknięcie. W przypadku tętniaka mózgu skutkuje to krwotokiem podpajęczynówkowym, który może prowadzić do śmierci lub trwałych uszkodzeń neurologicznych. Przy tętniaku aorty rozległy krwotok wewnętrzny wymaga natychmiastowej operacji – każda minuta zwłoki może decydować o życiu. Oprócz tego tętniaki mogą powodować zakrzepy i zatory, które blokują przepływ krwi i prowadzą do udaru lub zawału. Dlatego tak ważne jest wczesne wykrycie i kontrola zmian. Nawet jeśli tętniak nie pęknie, może z czasem się powiększać i powodować nacisk na inne narządy, powodując ból lub zaburzenia funkcji.
Profilaktyka – jak zmniejszyć ryzyko powstania tętniaka?
Zdrowy styl życia to najskuteczniejsza metoda profilaktyki. Należy regularnie kontrolować ciśnienie tętnicze, unikać palenia papierosów i ograniczyć spożycie alkoholu. Zbilansowana dieta bogata w warzywa, owoce, błonnik i kwasy omega-3 wspiera elastyczność naczyń. Warto też zadbać o odpowiednią ilość ruchu – spacery, pływanie czy jazda na rowerze poprawiają krążenie i wzmacniają układ sercowo-naczyniowy. Osoby, w których rodzinie występowały przypadki tętniaka, powinny regularnie wykonywać badania kontrolne. Im szybciej wykryje się zmiany, tym większa szansa, że uda się im zapobiec.
Tętniak to choroba, która często nie daje o sobie znać aż do momentu, gdy staje się poważnym zagrożeniem życia. Diagnoza u znanej osoby, takiej jak Kim Kardashian, przypomina, że problem ten może dotyczyć każdego, niezależnie od wieku czy statusu. Wczesne wykrycie i kontrola czynników ryzyka to klucz do skutecznej profilaktyki. Regularne badania, zdrowy tryb życia i świadomość symptomów mogą uratować życie. W przypadku podejrzenia tętniaka najważniejsze jest, by nie zwlekać z wizytą u specjalisty — szybka reakcja jest tu najskuteczniejszym lekarstwem.
